czwartek, 26 maja 2011

Tramwaj zwany przypomnianym

Po wtorku po-Tworku dotarłem w środę do redakcji. Zasiadłem za biurkiem, od którego tak chętnie się na ogół odrywam... Zadzwonił telefon, podniosłem więc słuchawkę, którą również jakoś ostatnio przytulam do ucha z pewną nieśmiałością. Zdębiałem jednak, gdy odezwała się w niej pamiętająca przedwojenny Toruń Czytelniczka „Nowości”, oraz... mojej „Piątej strony”. Dostałem nieco po łbie za nieścisłości tam ulokowane. Pani zwróciła m.in. uwagę na to, że przedwojenne, wojenne i tużpowojenne toruńskie tramwaje były zimnożółte. Bez błękitu, o którym wspominałem. Dziękuję za cenne wskazówki, proszę jednak wziąć pod uwagę to, że ja tych barw nigdy na żywo nie widziałem.
Kolory znam tylko z przekazu, na świat zacząłem patrzeć 30 lat po tym, gdy film Magiery został nakręcony. Wtrącając więc do czarno-białego świata inne barwy, opierałem się na relacjach. I na niemieckim filmie propagandowym z wiosny 1943 roku, na którym widać toruński tramwaj żółty i... niebieski?
Ta sama pani zwróciła też uwagę na to, że przed wojną „czwórka” nie kursowała przez most.
Co zgadza się z przedwojennym rozkładem jazdy, na którym „czwórki” nie widać. Przez most, od ulicy Wybickiego, jeździła wtedy „trójka”.
Ja jednak pamiętam podróżującą mostem „czwórkę” – tu na zdjęciu pana Andrzeja Kamińskiego...
... której drewniane ławki wyglądały zupełnie tak samo, jak przed wojną.
Przy okazji wyprostować też muszę zdjęcie kolejowe. Na początku myślałem, że widać na nim Krowi Mostek, czytelnicy zwrócili jednak uwagę na przejście pod torami prowadzącymi do Czarnowa. Znajdowało się ono przy obecnej ulicy Gagarina, na wysokości najdłuższego chyba bloku w Toruniu. Inni jego świadkowie wspominają jednak, że było ono znacznie mniejsze...
Tamta linia wygląda raczej na magistralę, mostek znajduje się więc pewnie gdzieś na dawnej trasie Berlin – Królewiec. Widać na nim ludzi sfotografowanych także przed domem, a ten na pewno stoi przy poniemieckiej stacji. Tymczasem linia do Czarnowa była skromna, jednotorowa. Widziałem jej tylko nędzny fragment ginący w trawie kawałek za Dworcem Północnym (te wrażenia też są już zresztą archiwalne). Nie załapałem się na stację Toruń Szkolna (Schulstrasse), Sienkiewicza, zwaną też Dworcem Zachodnim, bo ta została rozebrana nim się urodziłem. Stała przed obecną Od Nową. Po budynku nie został ślad (nawet na zdjęciach), wiąż jeszcze jednak trzymają się drzewa, jakie obok niego rosły. Będzie trzeba przejść się tam kiedyś z aparatem i zestawić stare z nowym.
Dworca nigdy nie widziałem, mam jednak fotkę, która została zrobiona przed nim. Bardzo dziękuję panu Andrzejowi Kamińskiemu, który się swoim zdjęciem podzielił. 40 lat temu wylotu ulicy Sienkiewicza zobaczyć nie mogłem, dzięki fotografii, mogę jednak spróbować go sobie wyobrazić.


To zdjęcie również zrobił pan Andrzej. Pociąg wyjeżdża, lub zbliża się do torowiska przy Dworcu Zachodnim na tle hotelu asystenckiego, który na zdjęciu powyżej dopiero się chyba buduje.

5 komentarzy:

Zygmunt pisze...

Fotka z mostkiem na 100% nie jest z rejonu obecnej ul.Gagarina .Tamto przejście pod torami było w nasypie kolejowym dokładnie w miejscu -naprzeciw przejścia w bloku przy przystanku autobusowym .To przejście na Ul.Gagarina było wąskie tylko dla pieszych .Tramwaj widoczny niby 4 faktycznie jeździł ul.Kopernika dalej św.Ducha ....Mokre przy Zakładach Mięsnych.Pozdrawiam .

SzymonS pisze...

Mostek przy Gagarina był podobno podobny, ale to nie on. Pan Andrzej Kamiński opowiadał, że przejście było znacznie mniejsze, a jeden Czytelnik zwrócił uwagę na słupy telegraficzne obwieszone przewodami. Przy torach do Czarnowa, co zresztą widać na zdjęciach, jest ich znacznie mniej. To musi być więc jakiś ważniejszy szlak...

Lightcore - Mikołaj pisze...

Panie Szymonie, fotografie trzech młodych osób pod drzewami z wiaduktem w tle oraz kobiety z dzieckiem i jeszcze gdzieś dalszą część tej sesji zdjęciowej (między innymi wieża ciśnień, która pomogła w ustaleniu), co na V Stronie Świata widziałem, wykonano najprawdopodobniej w Kowalewie Pomorskim, gdzieś od północno-wschodniej strony dworca. Wiadukt i drzewo trzech młodych sfotografowanych: https://www.google.pl/maps/@53.1660089,18.8719466,3a,90y,192.08h,97.44t/data=!3m6!1e1!3m4!1soerVek-KAB2sQKA0wWCYYg!2e0!7i13312!8i6656!6m1!1e1
Oraz wspomniana Wieża Ciśnień z budynkiem, z charakterystycznym kominkiem, tylko troche z innego punktu, bo Street View pozwala tylko na taki podgląd: https://www.google.pl/maps/@53.1669035,18.8695934,3a,15y,179.88h,90.8t/data=!3m6!1e1!3m4!1sUHcSS1f0H056A3ON-kUA-w!2e0!7i13312!8i6656!6m1!1e1

Pozdrawiam!

Lightcore - Mikołaj pisze...

A i uzupełnienie, ponieważ zapomniałem podać jak na to wpadłem:
http://wiezecisnien.eu/kujawsko-pomorskie/kowalewopom_pkp/

Lightcore - Mikołaj pisze...

Oraz Wikimapia z przybliżoną lokalizacją odbytej sesji: http://wikimapia.org/#lang=pl&lat=53.165795&lon=18.871213&z=19&m=bs